وزارت نیرو با اعداد بازی میکند/افزایش ۵۰ برابری ظرفیت انرژیهای نو عددسازی است
وعده وزارت نیرو برای افزایش ۵۰ برابری سرعت ساخت نیروگاههای تجدیدپذیر در سال با انتقادات فراوانی همراه شده و بسیاری از کارشناسان هدفگذاری این طرح را دور از واقعیت و اقدام وزیر نیرو را بازی با عدد میدانند. کارنامه ساخت سالانه ۵ مگاوات نیروگاه انرژی تجدیدپذیر در سالهای اخیر در وزارت نیرو آن هم در شرایطی که کشور به لحاظ فروش نفت و تحریمهای بینالمللی در شرایط بهتری قرار داشت نشان میدهد ساخت سالانه ۲۵۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی دور از ذهن است.
وزارت نیرو به دنبال جبران عقبماندگی در تجدیدپذیرها
برای بررسی ابعاد طرح احداث سالانه ۲۵۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدیی گفتوگویی با محمدسبط احمدی کارشناس حوزه انرژیهای تجدیدپذیر انجام دادیم که در ادامه میخوانید.
با شرایط فعلی افزایش ۱۰ هزارمگاواتی ظرفیت نیروگاههای تجدیدپذیر ممکن نیست
آنا: طرح افزایش ۱۰ هزار مگاواتی ظرفیت نیروگاههای تجدیدپذیر طی چهار سال توسط وزارت نیرو تا چه میزانی قابلیت اجرا دارد؟
احمدی: با شرایط فعلی قطعاً امکانپذیر نیست. با وضعیت فعلی دستگاههای اجرایی ترس اجرا دارند، دستگاه شفاف و دقیق در کشور دستگاهی است که کاری نکند، اگر کاری کند بالاخره با یکی از قوانین موجود دچار مشکل خواهد شد. تا این مشکل برطرف نشود نمیتوان چندان به توسعهسازمانی امیدوار بود. درگذشته نیز طرحهای یکهزار، ۵ هزار و ۱۰ هزار مگاواتی برای افزایش ظرفیت برق تجدیدپذیرها وجود داشته است اما ابتداییترین و اصلیترین نکته این است که نخست باید یک منبع مشخص نه برای افزایش ظرفیت بلکه برای پرداخت صورتحسابهای این نیروگاههای تجدیدپذیر وجود داشته باشد. زمانی که منبع برای پرداخت صورتحسابها در بودجه وزارت نیرو مشخص نشده باشد، نمیتوان به اجرای آن چندان امیدوار بود.
افزایش ۵۰ برابری عددسازی است
آنا: در ۲۰ سال گذشته کمتر از یکهزار مگاوات نیروگاه ساختهشده است، ساخت ۱۰ هزار مگاوات چقدر زمان خواهد برد؟
احمدی: بر مبنای دلار ۳ هزارتومانی و نرخ خرید تضمینی که ۶۰۰ تومان معادل ۲۰ سنت دلار برای هر کیلووات ساعت بود، پیشرفت کمی را شاهد بودیم اما در حال حاضر با احتساب دلار ۳۰ هزارتومانی قیمت خرید تضمینی حدود ۳ سنت و معادل یکششم خرید در دورهای گذشته شده است بنابراین این صنعت با همان سرعت گذشته نمیتواند ادامه پیدا کند. اصلاً فرض کنید با همان سرعت ادامه پیدا کند که محال ممکن است، درگذشته تحریمها مقداری کم شده بود اما در شرایط فعلی تحریمها شدت یافته است. با استفاده از الگوهای موجود و با حفظ روند گذشته درنهایت بتوان ظرفیت را دو برابر کرد اما افزایش ۵۰ برابری را میتوان یک عددسازی و بازی با اعداد رند خواند.
نیروگاه بادی و خورشیدی در تابستان بیشترین بازده را دارند
آنا: نقش انرژی تجدیدپذیر در پیک مصرف برق تابستان چیست؟
احمدی:یکی از بهترین راهها برای پوشش پیک بار تابستان به دلیل تقارن با بهترین عملکرد نیروگاههای بادی و خورشیدی استفاده از نیروگاههای تجدیدپذیر است. اما مشکلاتی درزمینهٔ احداث نیروگاه وجود دارد بهطور مثال اولین مشکلی که وجود دارد و باعث شده کسی به سراغ احداث نیروگاه نرود این است که اقتصاد برق نمیچرخد. پرداختهای نامنظم وزارت نیرو و مشکلات دریافت وام مشکلات فراوانی را برای احداث نیروگاه ایجاد کرده است، زمانی که شرایط برای سرمایه گذاری ساخت نیروگاه اعم از قیمتگذاری و تامین اعتبارات بانکی فراهم باشد، روند سرمایهگذاری خارجی و داخلی شتاب خواهد گرفت.
علاوه بر تحریم سرمایهگذاران خارجی با موانع فراوانی مواجه هستند
آنا: در مورد حضور شرکتهای خارجی صحبت کردید، تحریمها در صنعت انرژی نو تأثیرگذار نیست؟
احمدی: تأثیرگذار است ولی نکته اصلیاش این است که در شرایط فعلی ازلحاظ اقتصادی اصلاً بهصرفه نیست. در حال حاضر سرمایهگذاری در پاکستان، قزاقستان، ترکیه یا کشورهای حوزه خلیجفارس با ریسک کمتری مواجه است و با توجه به مشکلات موجود، سرمایهگذاری در ایران دلیل قانعکنندهای ندارد،بحث دوم این است که در دور گذشته که تحریمها برداشته شد، موانع فراوانی جلوی پای سرمایهگذاران خارجی گذاشتند.
ممنوعیت ساخت نیروگاهها بزرگ مقیاس برای بخش دولتی
آنا: وزارت نیرو میتواند سهمی در تولید ۱۰ هزار مگاواتی انرژی نو داشته باشد؟
احمدی: قانون به هیچ بخش دولتی اجازه تأسیس نیروگاه بزرگ برق را نمیدهد و سرمایهگذاری تأمین نیاز تا سقف ۲۰ درصد مصرف مجاز است و بهاندازه مصرف خودشان میتوانند یک نیروگاه کوچک احداث کنند و اصلاً اجازه احداث نیروگاه بزرگ را ندارند درمجموع نه قوانین به آنها اجازه میدهد و نه بودجه آن رادارند.
قیمتگذاری دستوری در صنعت برق نیازمند اصلاح است
آنا: قیمتگذاری خرید برق از نیروگاههای تجدیدپذیر، کیلوواتی ۸۰۰ تومان برای سرمایهگذار خارجی یا داخلی جذاب است؟
احمدی: به دلیل شکل قیمتگذاری و عدم امکان مشخص شدن سود به میزان تقاضا و عرضه در بازار، معمولاً رقم اعلامشده چندان جذابیتی برای سرمایهگذاران ندارد. زمانی که دلار ۳ هزار تومان بود، نرخ خرید تضمینی ۶۰۰ تومان بوده، اما دلار در حال حاضر که دلار در مرز ۳۰ هزار تومان است، بهجای اینکه ۱۰ برابر شود، ۲ برابر میشود، یعنی ۵ برابر به ضرر سرمایهگذار. این قیمتگذاری اشتباه است. کلاً هم ازنظر فرهنگی و هم ازنظر اقتصادی، قیمتگذاری بر مبنای مهندسی معکوس که متأسفانه در مملکت ما است، اشتباه است. باید حسابوکتاب کنند قیمت تمامشده برق واقعاً چقدر است؟
دولت به نیروگاههای برق حرارتی، گاز رایگان میدهد و از آنها برق میگیرد و بر اساس نرخ تبدیل انرژی به نیروگاهداران پول پرداخت میشود. ابتدا باید محاسبه شود دولت گاز را با چه قیمتی میتواند بفروشد؟ به علاوه اینکه برای کشور ضرر محیط زیستی دارد که باید حساب شود در کنار آن یک بخش از منابع آب هم مصرف میشود که نیروگاه خورشیدی مصرف نمیکند. همه این موارد را باید محاسبه کرد و مجموع آن قیمت تمامشده برق میشود.
انتهای پیام/